На крајот на јануари, неврохирурзите и лекарите од Научно-истражувачкиот институт за медицинска приматологија вградија невроимплант во мозокот на павијанот кој го враќа видот. Уредот се вика ЕЛВИС. Направен е за да им го врати видот на слепите лица на возраст од 24 до 65 години. Уредот може да се користат и луѓе кои го изгубиле видот поради одредени околности, како и за луѓе кои се слепи од раѓањето.
Делумно враќање на видот се постигнува со вградување на невроимплант кој на кората на големиот мозок и ги пренесува контурите на околниот свет со камерите прицврстени на главата на човекот (или во овој случај на павијанот). Камерата е поставена на обрач што може да се стави на главата во текот на денот и да се отстрани навечер пред спиење.
Во уредот има предавател кој ја чита сликата и ја пренесува преку безжична мрежа до неуроимплантот во мозокот. Во тек се претклинички студии за испитување на апаратот врз животни. Научниците вградиле електроника во мозокот на мајмунот, а по заздравувањето ќе започнат со тестовите.
Планиравме околу 10 тестови. Се започнува со одредување на обликот на геометриските фигури. За време на тестот мајмунот ќе има задача со помош на новиот вид предметите (триаголник, топка, коцка) за да го вметне во соодветните отвори. Тоа е само првиот тест кој ќе ни покаже како неуроинплантот се прилагодил на мозокот на мајмунот, изјави Денис Кулешов, директор на лабораторијата Сензор-Тек.
Приматите биле избрани за тестирање бидејќи според научниците нивниот мозок по структура наликува на човекиот и е најпогоден за ваков тип на тестови.
Не го ослепивме животното и не му нанесевме некаква траума. Му дадовме уште еден компјутерски вид, кој можеме да го вклучиме од далечина и да овозможиме да ги гледа контурите на предметите во целосна темнина.
Компјутерскиот вид радикално се разликува од тоа на што сме навикнати во секојдневниот живот. Со правилен вид, човекот може да ги разликува боите и деталите на предметите, додека имплантот во оваа фаза на технолошкиот развој му овозможува на церебралниот кортекс да ги пренесува само контурите на предметите во целосна темнина, истакна Кулешов.
Околината изгледа како да е нацртана со црн маркер. Ќе ги видите контурите на објектот без детали. Едноставно кажано, ќе видите човек пред вас, но нема да знаете кој е, објасни Кулешов.
Според него, контурите ќе им овозможат на слепите слободно да се движат по улица и да го користат јавниот сообраќај без помош на кучиња или роднини.
„Ќе додадеме гласовен асистент кој ќе ви каже дали е пред вас Јелена или Михаил. Чипот ќе содржи база на податоци за вашите роднини и познаници, а со нејзина помош компјутерот ќе може да препознае кој е пред вас”, додаде инженерот.
Тестирањето на волонтери ќе започне во 2024 година. По завршувањето на тестовите и сертификацијата, ЕЛВИС ќе се појави на рускиот и на странскиот пазар.
Целосниот клинички циклус (апаратот, операција, рехабилитација, болничка нега) ќе чини пет милиони рубли (околу 70.000 американски долари).
Во светот има слични на рускиот уред, но нивната примена е многу поскапа за пациентите
Во Русија заинтересираните ќе можат да аплицираат државата да ја плати операцијата, рече Кулешов.
