Само пред една година Санди Чешко беше рангиран меѓу 10-те најбогати Словенци со имот од 200 милиони евра. Сега основачот на Дормео и другите брендови на групацијата Студио Модерна за словенечките медиуми призна дека има проблеми во компанијата и дека на вработените им доцни платата.
Санди Ческо, еден од најбогатите Словенци и „крал“ на ТВ продажбата, кој со своите брендови Дормео, Делимано и Космодиск навлезе во речиси секое домаќинство во овој дел на Европа, за словенечките медиуми потврди дека е во деловни тешкотии.
– Основачот на Дормео и другите брендови на групацијата Студио Модерна не сакаше да биде пред камерите. Но, во кус телефонски разговор тој призна дека во компанијата има проблеми – дека на вработените им доцни платата. Но, за него приказната не е завршена и до крај ќе работи напорно за опстанок на компанијата – пренесува порталот 24.ur, потсетувајќи дека пред само една година Чехот беше рангиран меѓу 10-те најбогати Словенци со имот на 200 милиони евра. Кога „грабна“ подлабоко во минатото, Чешка застана уште подобро.
– За само дваесет години, Студио Модерна, почнувајќи од нула, прерасна во компанија со осум илјади вработени, половина милијарда евра приход со работење во дваесет земји – рече Чешко во интервју за Јутарњи лист во јули 2020 година, откривајќи дека тоа е во тој период заврши десетгодишното излегување од сопственичката структура на Студио Модерна во корист на инвестициските фондови контролирани од словенечкиот бизнисмен Дарко Хорват.
Но, веќе следната година Чешко го купи Студио Модерна од Хорват.
Бизнис филозофија
Деловната филозофија на основачите на Студио Модерна е малопродажба на сопствените брендови преку сите можни канали, меѓу кои, барем на почетокот, клучот беше телевизијата. Триесет години по претприемачкиот почеток на Санди Чешко, веќе никој не се сомнева дека основачот на Студио Модерн во овој дел од Европа прв сфатил дека не мора да ги нуди своите брендови само во кратки телевизиски реклами со скапи рекламни цени, туку исто така дека многу поголем ефект може да се постигне со специјални емисии и програми за „телевизиска продажба“.
Во раните деведесетти години на минатиот век, Чешко беше еден од пионерите на рекламирањето и продажбата, што и донесе вртоглав раст и нови пазари.
Кога станува збор за развојот на брендовите Студио Модерна, Чешко во споменатото интервју откри дека Дормео е создаден врз основа на технологијата Octaspring, која ја купил од белгиска компанија.
– Станува збор за технологија за пружини од пена која се користи во производството на душеци, мебел и професионални седишта. Неговата предност е што, од една страна, дава потпора што претходно се постигнуваше со метални пружини и т.н. комфорна пена, а од друга страна ги намалува трошоците за производство во однос на класичните душеци од пена, имајќи предвид дека се користи 50 отсто помалку материјал – објасни Чешко.
Приказната за Космодиск, пластична лента која ги елиминира болките во грбот и проблемите со ‘рбетот, е уште поинтересна. Според сведочењето на поранешниот деловен соработник на Санди Ческо, Бранимир Бркљач, Чешко ги купил авторските права за Космодиск од неговиот пронаоѓач Бранко Стојановиќ од Србија.
– Чешко го основа Студио Модерна во 1992 година и почна да го продава Космодиск, прво во мали количини. Во пролетта 1993 година се договоривме за продажба на правата на Космодиск Студио Модерна. Нарачавме и добивме медицински истражувања за ефектот на Космодиск во лекувањето на проблемите со ‘рбетот.
На Поп ТВ ги пуштивме првите видеа за Космодиск. Тогаш се роди идејата за Топ шоп, кој ќе ја консолидира продажбата на неколку производи, и така започна проширувањето од Словенија до Хрватска, Унгарија и другите пазари – сведочи Бркљач во неодамнешното интервју за најгледаниот деловен подкаст. во регионот, „Бизнис приказни“.
Од интервјуто на Санди Чешко за „Јутарњи лист“ може да се заклучи дека студиото Модерна можеби имало пребрз раст, што може да биде подеднакво ризично за компаниите како и пребавниот развој, при што компанијата може да стане мета на побрз и поагресивен конкуренти.
– Имавме вртоглава стапка на раст од дваесет до триесет проценти годишно, но тоа искуство го немавме. Порано беа потребни неколку генерации за да се изгради ваква компанија. Посетени сме од заинтересирани инвеститори од 1999 година. На почетокот го одбив, но потоа решив да го прифатам – сведочи Чешко во споменатото интервју за Јутарњи, направено за време на глобалната пандемија на корона вирусот.
Уште тогаш се пожали на тешкотиите да се најде капитал за понатамошно проширување, односно остварување на визијата на Студио Модерн како глобална компанија која работи на педесетина пазари. Судејќи според последните случувања, тој план нема да се реализира.
Војната во Украина
Во „короната“, Студио Модерна заплови со бизнис, освен со домашните и другите пазари на поранешните југословенски републики, во Полска, Унгарија, Романија, Бугарија, Чешка, Словачка, Молдавија, Летонија, Литванија и, што се испостави да биде многу важно за денешните проблеми на компанијата, Украина. Имено, во мај годинава Чешко се пожали дека војната во Украина му донела големи проблеми.
-Кога почна војната во Украина и кога нè погодија санкциите изгубивме два пазара. Покрај тоа, изгубивме и финансиски инвеститор. Моравме да преземеме одредени мерки, а една од нив беше принуден договор во Швајцарија. И менаџерот решил да ги продаде брендовите што ги купи Дарко Хорват – изјави основачот на Студио Модерна, потврдувајќи ги шпекулациите дека компанијата останала без брендовите Топ шоп, Делимано и Космодиск, кои ги презеде Хорват.
Намалување на приходите
Во Хрватска, Чешко отвори фирма-ќерка на почетокот на 1997 година. Деловните проблеми за кои основачот на Студио Модерна зборува во словенечките медиуми се видливи и во работењето на таа компанија наречена Студио Модерна – ТВ продажба. Приходите на Студио Модерна – продажба на ТВ пред пандемијата на корона се движеа меѓу 35 и 37 милиони евра, а лани паднаа на 21,7 милиони евра. Споменатиот пад на приходите со себе донесе и загуби.
Само лани компанијата Студио Модерна – продажба на ТВ оствари загуба од 3,5 милиони евра, а последен пат со добивка работеше во 2018 година, кога изнесуваше 131 илјада евра. Се намалува и бројот на вработени во хрватската компанија: моментално во Студио Модерна – продажба на ТВ има околу 350, а во 2021 година има повеќе од 400.
– Во 2021 година компанијата затвори непрофитабилни малопродажни единици, го намали бројот на вработени, се воздржува од нови иницијативи и проекти поради зголемените неизвесности во опкружувањето“, се наведува во деловниот извештај на Студио Модерна – продажба на ТВ со седиште во Загреб.
Освен што практично од ништо создаде деловна империја, Чешко се разликуваше од другите големи претприемачи во овој регион и по вклученоста во други компании. Тој, меѓу другото, беше и претседател на Надзорниот одбор на М+ Груп, брзорастечка компанија специјализирана за управување со кол центри и член на надзорните одбори на Телеком Словенија и на неколку словенечки комерцијални банки.
Дека советите на основачот на Студио Модерн беа поздравени од многумина, доказ е вклученоста на Чешко во образовните институции како што се IEDC во Блед, Економскиот факултет во Љубљана и „Фондацијата војвода од Единбург“ (“Duke of Edinburgh Foundation”). Со оглед на сите споменати референци, не е чудно што Чешко не ја напушта вербата дека ќе го спречи пропаѓањето на бизнисот на Студио Модерна.
Тој нема да биде првиот претприемач кој ќе се справи со недостигот на „обртни средства“ и долговите кон добавувачите, но нема да биде и последниот чиј крај беше сигнализиран со недовербата кон финансискиот сектор и добавувачите.
