Мапите на ЦИА кои повеќе не се третираат како строго доверливи ги објаснуваат клучните процеси кои предходеле на растурањето на СФРЈ.
Така, разузнавачката агенција ЦИА пред неколку години објави мапи на Југославија, што изненади многумина.
Едната е од 1981 година, а другатаа, онаа од 1998 година е воено-географска.
Има и карта на централниот Балкан од 2000 година.
САД беа доста заинтересирани за Југославија, која беше важна земја за време на Студената војна.
Така, во 2007 година беше објавен документ од 20 ноември 1970 година, кој зборуваше за „сили кои ја децентрализираа политичката моќ и контрола во Југославија повеќе отколку во кое било друго комунистичко општество“.
Прашањето е дали овие сили ќе го поткопаат централизмот во Југославија, а изгледите за пост-тито стабилност нема да станат јасни уште некое време.
Во документот се наведува и изјавата на црногорскиот комунист и дисидент Милован Ѓилас за можноста за советска интервенција во Југославија.
Овој документ веќе зборува за посттитовска Југославија, што не е чудно бидејќи Тито веќе бил во лоша здравствена состојба, но починал дури 10 години подоцна.
Потенцијалот за катастрофа е реален, пишува во документот, во кој се предупредува дека доколку Едвард Кардељ или Крсте Црвенковски побараат оставки по смртта на Тито, Хрватите би можеле да тргнат кон отцепување, што може да се спречи само со воена акција под српска власт и црногорските генерали.
„Ако ова доведе до екстремно решение, тоа може да значи граѓанска војна“, се вели во документот.
Се наведува дека Кардељ го има титовиот личен авторитет и војската во борбата против републичките лидери.
По смртта на Тито ќе остане само војската, се вели во документот.
Во документот се посочува и дека Словенија и Хрватска се многу побогати од другите делови на Југославија и ги нагласува аспирациите на Хрватска за независност.
На крајот од документот има речник, а под Хрватска се посочува дека со неа владееле од Виена и Будимпешта речиси илјада години, додека Далмација имала многу поинаква историја од остатокот на земјата и била држава на пирати, трговци и долги години колонија на Венеција.
Се посочува дека космополитските Далматинци не го делат силниот милитантен национализам на остатокот од Хрватска и, барем меѓу двете светски војни, тие беа повеќе склони да ги прогласат Србите за победници и гаранти на независноста од несловенската доминација.
