Актерката Ева Рас (81) во својата голема исповед призна дека пробала наркотици од чиста љубопитност, а потоа минала низ пеколот поради нив.
Ева Рас, познатата Смиљка од серијата „Среќни луѓе“, пред да се омажи за сликарот Радомир Стевиќ Рас, била во брак со маж чиј идентитет не сака да го открие, а поради кој, како што вели, почнала да се дрогира.
– Мојот прв сопруг, со кој студирав на Факултетот за драмски уметности, користеше дрога. Не знаев за тоа додека се забавувавме, дознав дури кога се венчавме. Во 1960-тите, зависници од дрога ги нарекувавме само оние кои се лекуваа од дрога, а не оние што ги користеа. Затоа многумина мислеа дека употребата на дрога не е ништо страшно – ја започнува својата исповед Ева, објаснувајќи како дошла да проба дрога за прв пат:
– Мојот сопруг никогаш не ме убедуваше на тоа. Сепак, дрогата се влечеше низ станот и го гледав како ја зема. Еднаш му кажав дека и јас сакам да го пробам. Тој ми одговори дека не сака да биде сведок и дека треба да го направам додека тој не е дома. Така и направив. Го шмркав тој прав, тоа беше кокаин. Имав 20 години кога за прв пат пробав дрога. Ева вели дека по земањето на наркотикот не се познавала себеси и дека со денови не јадела и не спиела.
– Да се дрогирам, би помислил дека можам да поминам низ ѕид! Ќе ги почувствував ѕидовите и ми изгледаа меки. Тоа чудно чувство во главата би траело со денови. Не би јадел, пијам, спијам или мочам два дена! Немав физиолошки потреби. Ако ги затворев очите, ќе видам чудни привиденија. Тоа беше морничаво! Повратив од душевна одвратност, бидејќи се изгубив себеси во сето тоа – вели Ева, која престана да зема кокаин затоа што не сакаше да стане зависна:
– Поминаа недели додека не се вразумив. Кога сфатив дека стојам цврсто на земја и дека ѕидот не е мек, знаев дека сум добро. Се разведов од мојот прв сопруг и престанав да се дрогирам. Нема да зборувам за него и да откривам кој е тој. Тој има свој живот и немам право да му го загорчам. Не само на него туку и на неговите деца и внуци.
Нејзиниот љубовен живот бил бурен, а исто така и нејзиното детство.
– Роден сум во Суботица. Кога ќе помислам на моето детство, се сеќавам на Втората светска војна, која во тоа време беснееше во Европа. Сите беа среќни што се родив, а во исто време плачеа затоа што се плашеа за нашите животи. Кога пораснав, мајка ми Маргита ми кажа за маките низ кои поминавме, дека немаме огревно дрво, храна, чевли – вели Ева, која на само две години ја напуштил нејзиниот татко Роберт.
-Ќе звучи чудно, но се сеќавам на таа разделба, иако бев бебе. Мајка ми ме држеше во раце и знаев дека човекот што стоеше до нас е мојот татко. Очекував да ме земе, но не. Мислев дека јас сум виновна за нивната разделба и дека татко ми не ме сака. Сепак, тоа не беше причината поради која не напушти. Тој и призна на мајка си дека е геј и не остави. Таа беше разочарана од него. Не можеше да разбере дека се заљубила во маж кој не сака жени. Тој имал само 19 години кога раскинале, а таа 26. Ева завршила основно и средно училиште во Суботица и таму ја имала првата љубов.
– Учев во ОУ „Сава Текелија“, а потоа завршив гимназија „Моша Пијаде“, сега „Светозар Марковиќ“. Не сакав да учам бидејќи ме интересираа други работи. Во гимназија ме викаа маичка затоа што бев жешко. Се сеќавам дека бев вљубена во едно момче, кое ме покани заедно да ја чекаме Новата година кај него дома. Бев толку среќен! Мислев дека ќе се држиме за рака, а тој ќе ме бакне. Испадна дека е ѓубре и дека ми се јави за да ме удри со друг тип кој беше вистинска шоња. Јас сум разочаран. Не сакав ни да го видам неговиот пријател, а камоли да имам врска со него. Му реков: „Марш!“, отидов во ходникот и седев таму до утро, бидејќи не смеев сам да се вратам дома откако ќе се стемни.
Потоа студирала на Факултетот за драмски уметности во Белград. Таа се разведе од својот прв сопруг во мај 1963 година, а веќе во јуни ја запозна љубовта на нејзиниот живот.
– Јас и мојот колега Аца Дробњаковиќ дипломиравме на ФДУ истата вечер. Немавме динар во џебот и почнавме да ги посетуваме пабовите во центарот на Белград со надеж дека ќе сретнеме колега што ќе не почасти со пиво. Стигнавме до „Мадера“ и Аца вели: „Таму е Радомир Стевиќ Рас“. Ќе ни ги плати пијачките.“ Влеговме внатре и Аца веднаш ме запозна со Рас. Тој ми рече „Радомир, ова е Ева“, а тој ми одговори: „Таа е Ева Рас.“ Ми рече дека бил со мене. една година.пред таа средба гледал една аудиција и дека уште тогаш решил да му бидам сопруга.„Во тој момент бев во брак, но во меѓувреме се разведов. Сега сум слободен и можам да се омажам за тебе“, рече тој. Во паника му реков на Аца дека нема да пијам пијачка со тој човек. Рас ме смири: „Не плаши се. Ако не сакаш да ми бидеш жена, тоа не е проблем, но верувај ми, ќе се омажиш за мене.” , а тој 30.
Истата година кога се омажила за Рус, повторно го видела својот татко.
– Јас и Рас отидовме кај него заедно. Поминаа 20 години! Во станот на Роберт бил и неговиот партнер, фин и згоден 35-годишен маж. Роберт тогаш имаше 42. Не бев изненаден, бидејќи мајка ми ми кажа дека татко ми е геј и дека живее со маж. Од сите криеше дека е геј затоа што беше такво време. Тоа беше нашата прва средба откако тој ме остави кога имав само две години. Тој ми рече: „Да не беше Втората светска војна и да пораснеш во моја близина, никогаш немаше да ти дозволам да бидеш актерка“. Тоа беше и нашата последна средба.
По заканата на нејзината мајка дека ќе се самоубие, Ева го прекина секој контакт со Роберт:
-Кога мајка ми дозна дека сум со татко ми, му испрати писмо и напиша дека ќе се обеси од лустерот во дневната соба ако се видиме повторно! Тогаш татко ми ми напиша дека не смееме да ја искушуваме Маргита и дека е најдобро да се откажеме од сродството и љубовта заради животот и здравјето на мајка ми. На крајот од писмото тој додаде: „Отсекогаш сакав да те имам. Ти си моја слика и можност и засекогаш ќе и бидам благодарен на мајка ти што те родила, но повеќе не можеме да се видиме“.
Една година подоцна, Ева и нејзиниот сопруг ја добија ќерката Круна.
– Пред да дојде Круна на свет, јас и Рас бевме комплетни хипици. Спиевме на патосот, на душекот, имавме два шајки на ѕидот и два прстени на кои закачувавме јакни и капути. Немавме ништо, освен малото гарсоњера во кое живеевме. Круната беше стара две години кога еден ден некои луѓе заѕвонија и донесоа мебел. Рас купи работи за станот. Му реков: „Дали си без памет, каков мебел? Ми одржа лекција: „Детето не побара да се роди, ние тоа го сакавме. Мора да има спална соба и топлина на семеен дом. Мора да се пресоблечеме за тоа“. Плачев додека го слушав, во право беше. Почнав да готвам, да одам на пазар, да поправам, сето тоа истото што мајка ми го правеше кога бев мал.
Во 1980-тите Ева доживеала големи трагедии – изгубила три драги луѓе.
– Мојот сопруг почина во 1982 година. Ме придружуваше во возот за Будимпешта, каде што требаше да снимам филм, а по враќањето дома го соблече палтото и падна мртов. Во тој момент бев во близина на Нови Сад, но не знаев ништо бидејќи неговата смрт се дозна дури два дена подоцна. На мајка ми и беше чудно што не се јавуваше и не доаѓаше на гости, а тоа го правеше секогаш кога јас бев на пат. Отишла во полиција, дошле во станот, ја скршиле вратата и го нашле како лежи мртов. Имаше 50 години – вели Ева и додава дека за страшната вест дознала во хотел во Будимпешта:
– Се сеќавам, слегов по скалите на хотелот „Ројал“ и се приближив до фоајето. Бев цела во црно, како да знаев. Отидов на прошетка низ градот. Во тој момент ме пресретнува режисерот на филмот и ми вели: „Еве, те чека колата, се спакуваше?“ Мислеа дека веќе ја дознав тажната вест бидејќи носев црна гардероба. „Каде одам?“ прашав, а тој ми вели: „Твојот маж умре, те враќаат во Белград“. Страшната вест ја дознав на најлош можен начин. Веднаш отидов до рецепцијата и по телефон им кажав дека Рас не го погребуваат во Алејата на заслужните граѓани затоа што тоа не му се допаѓа. Му изгледаше како светларник.
По враќањето во Белград, актерката дознала дека Рас починал од природна смрт.
– Имаше слабо срце од самото раѓање. Кога отидов да земам потврда за смртта во болница, пишуваше дека има 32 лузни на срцето, а последниот срцев удар буквално му го преполови срцето. Три години бев целосно луд и покрај себе. Дотогаш не мислев дека ќе умреме. Ќерката на круната тешко ја поднесувала смртта на нејзиниот татко бидејќи во тоа време имала само 14 години.
Само четири години подоцна, за краток временски период, Ева ги губи двајцата родители.
– Мајката починала на 15 септември 1986 година, а таткото на 11 ноември истата година. Кога дознал дека мајка му починала, татко му пиел алкохол за да му стави крај на животот. Не би бил изненаден ако пие метил алкохол за да умре. Можеби извршил самоубиство, но кај нас Евреите тоа се смета за најголем грев. Сигурен сум дека пиел додека не умрел! Тој многу ја сакаше. Не присуствував на неговиот погреб бидејќи не сакав да изгледам лицемерно. Како да одам на погреб на човек кој го имам видено само два пати во животот?!
Немаше време ни да се опорави од загубите што ја снајдоа, а следеше нова, најстрашната од сите. Во 1991 година, актерката ја изгубила ќерката Круна, која имала само 24 години кога починала во Париз.
– Никогаш нема да знам како починала. По еден месец истрага, француската полиција ме извести дека таа починала од природна смрт. Зошто и на кој начин и денес не знам. Што и да се случи, јас сум нејзината мајка и таа секогаш ќе биде моја ќерка. Знаев за неа колку што сакаше. Министерството за култура платило нејзиното тело да биде донесено од Париз во Белград бидејќи немав пари. Оттогаш носам црно и не го соблекував бидејќи тагата не може да мине. Тоа црнило ме штити од сите натрапници. Кога некој е во црно, луѓето се помалку груби кон него.
View this post on Instagram
Десет години подоцна, неволјите на Ева продолжуваат. Открила дека боледува од рак.
– Имам рак на матка веќе 20 години. Отидов на хемотерапија на Клиниката за онкологија во Белград, но прекинав бидејќи лекарите веќе не знаат што да прават со мене. Поради болеста често чувствувам мачнина и повраќање. Минатата година оперирав малигнен тумор на десната страна на лицето. Потоа ми рекоа дека имам уште два месеци живот, но се уште сум жив.
Актерката открива дека трансфузијата на крв и го продолжува животот!
– Од хемотерапијата, цревата ми се озрачени и не можам да јадам протеини, а тие се пресудни за добра крвна слика. Затоа еднаш годишно одам на трансфузија на крв и се освежувам. После тоа се чувствувам добро два-три месеци. За време на тој процес, два дена ќе бидам во болница. Еден ден примам крв, а другиот ден останувам во болница во случај да има компликации. Сепак, за 11 години што го правам тоа, никогаш немало никакви проблеми. Ова цело време го правел Јосип Броз Тито.
